Wij schreven hier al eerder over de toenemende interesse van grote organisaties in startups. Zo lanceerde ING dit jaar de Innovation Studio en ABN AMRO het Digital Impact Fund. Verzekeraar Centraal Beheer Achmea en Ahold gingen de samenwerking aan met accelerator Startupbootcamp om in contact te komen met interessante startups in de groeiende e-commerce-sector. Wat opvalt, is dat er bij iedere bekendmaking werd gesproken over een win-winsituatie, maar is dat wel zo?
Dezelfde motivatie
We komen in de persberichten of interviews met grote organisaties steeds weer dezelfde motivatie achter een investering tegen – soms zelfs in letterlijk dezelfde bewoordingen. Er wordt gesproken over een succesvolle samenwerking of investering omdat startups kunnen profiteren van de middelen, expertise en investeerdersnetwerk van de organisatie, en het investerende bedrijf juist kan leren van de innovatiekracht van jonge denkers met verrassende, nieuwe ideeën. Een rolverdeling van mentor en protegé, nestor en junior.
Holle frase
Resultaat is dat de herhaling van die steeds terugkerende achterliggende motivatie een holle frase maakt, een platitude zelfs, die weinig oprecht overkomt. De investering van een grote bank of verzekeraar is er op de eerste plaats waarschijnlijk op gericht om te voorkomen dat startups met hun disruptieve ideeën en producten een bedreiging vormen, of dat startups in zee gaan met een concurrent. Dat is logisch – banken lopen rond de 22 miljard aan omzet mis door fintech-startups die bijvoorbeeld nieuwe betaaldiensten ontwikkelen. Een investering is volgens criticasters dan louter een vinger in de pap – preventieve schadebeperking onder het mom van handvatten voor groei.
Toch?
Volgens Menno van Leeuwen, een van de mannen achter het Digital Impact Fund van de bank, ligt dat allemaal een stuk genuanceerder. Volgens hem is het ondersteunen en helpen van startups in hun groei niet bedoeld om een bedreiging vroegtijdig in te perken, maar juist belangrijk voor de ontwikkeling van startups, de banken en Nederland als innovatief startupland. Hoe zit dat precies?
Leitmotiv
“Vaak is disruptie inderdaad het leitmotiv geweest bij fintech startups – veel startups zijn in deze sector begonnen vanuit een disruptief oogpunt,” aldus van Leeuwen. “Als je tegenwoordig naar de praktijk kijkt, zie je dat negen van de tien fintechstartups echter openstaan voor samenwerking met een bank. Wij zijn op zoek naar startups die in een fase zitten waar opschalen een van de grootste uitdagingen is. Daar zie je dat juist een samenwerking met een grote bank een oplossing is. Veel startups kampen met het probleem dat hun idee goed is, maar dat ze niet snel veel klanten kunnen bereiken met dat idee. Het idee krijgt vorm in een kale app of interface, bij opschaling krijg je opeens te maken met compliance-eisen, banklicenties, marketing, dienstverbreding en andere moeilijke vraagstukken – samenwerken met een organisatie die daar kennis en verstand van heeft is dan een logische stap. Uiteindelijk willen die startups, net als ieder bedrijven maar een ding: groeien. Wij kunnen ze daar mee helpen.”
De bank per definitie zien als de vijand of concurrent gaat dus niet op?
“Natuurlijk zijn er bedrijven die volledig autonoom en disruptief willen blijven, die een alternatief willen zijn voor een bank en geen onderdeel van. Daar is niets mis mee. Ik blijf erbij dat de basis van onze investeringen een win-winsituatie oplevert voor corporatie en startup. Wij kunnen nieuwe mooie diensten naar onze klanten brengen en geven startups de faciliteiten om te kunnen groeien en opschalen in een uitdagende periode. We gaan startups zeker niet opslokken, we communiceren ook duidelijk naar buiten dat we een minderheidsbelang in de startup hebben. De snelheid, wendbaarheid en frisheid van een startup waarin het consumentenbelang centraal staat is gewoon ontzettend interessant. Daar willen en kunnen we veel van leren.”
ING Innovation Studio
Willem Schellekens, mede-oprichter van de ING Innovation Studio deelt die mening. Het acceleratorprogramma van de bank biedt early stage startups een lening van 50.000 euro en een werkplek op locatie voor zes maanden. “Die lening wordt uiteindelijk omgezet in aandelen, in ieder geval is dat altijd een zeer klein minderheidsbelang. De startups kunnen uiteindelijk een leverancier of partner worden, of ze gaan zelfstandig verder maar blijven onderdeel van ons ecosysteem. In ieder geval willen we juist niet te veel sturen, juist de autonomie om zelf ideeën te ontwikkelen geeft startups de grootste kans om succesvol te zijn, wij hebben een faciliterende rol.”
Waarmee bijvoorbeeld?
“Veel startups hebben op het moment dat ze kunnen en willen groeien geen marketingbudget. Wij bieden een netwerk van klanten, investeerders en coaching. Nog belangrijker is de kruisbestuiving tussen startups en interne teams. Omdat we een werkplek bieden, zitten teams en startups regelmatig naast elkaar en zoeken ze elkaar actief op. Ze kunnen van elkaars producten en ontwikkeling leren. En dat heeft resultaten: verschillende producten en diensten worden nu al met elkaar geïntegreerd met een betere propositie voor de eindgebruiker.”
Gezond bedrijf
“Uiteindelijk wil ieder gezond bedrijf zijn positie op de markt versterken. Ieder bedrijf wil blijven leren en groeien, of dat nou een beginnende startup, een MKB of een gevestigde corporate zoals ING is. Maar door die samenwerking tussen klein en groot kunnen we zorgen dat Nederland innovatief blijft, een land met een sterk en aantrekkelijk startupklimaat. ING werkt hierin samen met onder andere Startup Delta en Startupbootcamp. Een investering van een bank in een beginnend bedrijf louter zien als een bedreiging is te kort door de bocht, wat mij betreft is het fantastisch dat er miljoenen wordt geïnvesteerd in nieuwe ideeën – los van de bank of motieven.”
