Nederland gaat drijvend bouwen zonne- parken de komende jaren op grote schaal. Eerst op de binnenwateren en daarna op zee. Volgens Solar Future is in 2023 al 2 gigawattpiek aan drijvend vermogen gerealiseerd, voorspellen wetenschappers en projectontwikkelaars.
Het voordeel van drijvende zonneparken is dat schaarse grond niet gebruikt hoeft te worden om op te wekken duurzame energie. In eerste instantie wordt vooral gebruik gemaakt van zandwinvijvers, baggerdepots, spaarbekkens en bassins van waterleidingbedrijven. Bovendien wekken drijvende zonneparken meer stroom op dan PV-installaties op land, blijkt uit onderzoek.
Het doel van 2 gigawattpiek op het water in 2023 is gesteld door het Nationaal Consortium Zon op Water, het platform dat 35 overheden, wetenschapsinstellingen en bedrijven samenbrengt om samen te werken aan concrete projecten.
“Dat doel is haalbaar en we liggen goed op schema. Voor de periode tot 2021 is er al ruim 500 megawatt SDE+ subsidie verleend aan drijvende zonneparken, dus die pijplijn ziet er kansrijk uit. Hiermee halen we nummer één China niet voorbij, maar lopen we wel voorop in Europa”, aldus voorzitter dr. Wiep Folkerts van het consortium.
“We moeten in Nederland minimaal duizend vierkante kilometer aan zonneparken bouwen als we onze klimaatdoelstellingen willen halen. We hebben niet zoveel ruimte op het land, dus de stap naar het water is een noodzaak. Dat hebben we ook gedaan met windenergie, dus je hoeft geen helderziende te zijn om te voorspellen dat we hetzelfde gaan doen met zonne-energie”, vult Folkerts aan. “Zandwinvijvers, baggerdepots en bassins van waterleidingbedrijven zijn allemaal wateren die we nergens anders voor gebruiken. Ook industriële operaties kunnen gewoon doorgaan. Als je daarmee begint, kom je een heel eind.”
Projectontwikkelaar GroenLeven gaat de komende jaren 17 drijvende zonneparken bouwen op zandwinplassen.
Het bedrijf heeft op dit moment al SDE+ subsidie voor 400 megawatt ontvangen en gaat minimaal 200 tot 300 megawatt realiseren. “Dat betekent dat we eind 15 al 2 procent van die pieken van 2020 gigawatt opvangen”, zegt CEO Roland Pechtold. “Er zijn veel zandwinplassen en baggerdepots in Nederland. Dit zijn industrieterreinen waar publiek niet is toegestaan. Andere functies neem je geen water af, die zijn vaak aangesloten op een net en de installaties daar kunnen op deze zonnestroom draaien.”
Onlangs is GroenLeven gestart met de aanleg van een drijvend zonnepark op een zandwinplas in Tynaarlo in Drenthe, met 23,000 zonnepanelen en een vermogen van 8.4 megawattpiek. Die positie verliest de ontwikkelaar tijdelijk aan Floating Solar, een joint venture van Sun Projects en Dromec. Dit najaar start met de aanleg van een drijvend zonnepark met 73,500 panelen en een vermogen van 22.6 megawattpiek op het spaarbekken van waterleidingbedrijf PWN in het Noord-Hollandse Andijk.
Het park is opgedeeld in vijftien eilanden met een diameter van 140 meter, elk met 4900 drijvende zonnepanelen. De bouw van de eerste drie start in september. Uiteindelijk wordt maximaal 50 procent van het reservoir afgedekt, om de ecologie onder water niet te veel aan te tasten.
Dankzij het Floating Solar rotatiesysteem volgen de panelen de zon en wekken ze 30 procent meer stroom op dan traditionele PV-installaties. “Binnenkort zijn we het grootste drijvende zonnepark van de Nederland en het grootste zonvolgende park ter wereld”, zegt Arnoud van Druten van Floating Solar.
Volgens Folkerts van TNO vangen zonnepanelen op grote wateren meer zonnestraling op. Ook is er een positief effect te meten door de natuurlijke afkoeling van de panelen.
Na 2023 gaat Nederland ook drijvende zonneparken op zee aanleggen, verwachten alle experts. Omdat zonne-energie en windenergie complementair zijn en maar 5 procent overlap hebben, zouden de drijvende zonneparken naast de windparken gebouwd kunnen worden, waar varen of vissen niet is toegestaan.
“Als we richting zee gaan, is een explosieve toename van drijvende zonneparken mogelijk, maar krijgen we te maken met hogere golven en moeilijkere omstandigheden. Dat vraagt veel innovatie, maar daar zijn we mee bezig”, aldus Folkerts.
Op dit moment laat het consortium Floating Solar een pilot uitvoeren met drijvende panelen op baggerdepot Slufter op de Tweede Maasvlakte. Hier moeten de panelen golven van een meter hoog kunnen weerstaan. “Tijdens de storm in januari 2018 hebben we zelfs golven van anderhalve meter doorstaan”, constateert Van Druten.
Als de pilot slaagt, komt er op de Slufter een drijvend zonnepark van circa 100 megawattpiek. Daarna wordt de stap gemaakt richting het IJsselmeer en de aangrenzende meren en uiteindelijk richting Noordzee.
Ook GroenLeven verwacht de stap naar de zee te zetten. Daarom werkt het samen met bedrijven en experts uit de maritieme sector.
Pechtold: “Wat wij ingewikkeld vinden, bijvoorbeeld de verankering, is een makkelijke oplossing voor de maritieme industrie. Daar drijft alles al. Je kunt je ook afvragen of alles op het water moet blijven drijven. Zeker in combinatie met windparken. Daarom kunnen we nog veel leren van de offshore-industrie.”
Blijf op de hoogte Silicon Canals voor meer updates in de tech startup wereld.
Lees ook
Deze 7 Europese scaleups bouwen slimme groene steden van morgen